Voor het KNW Voorjaarscongres 2022 hebben we de schijnwerpers gezet op 'Transities in de watersector' en de uitdagingen om het waterperspectief effectief te verbinden met de grote maatschappelijke opgaven van dit moment. 'Verandering van systemen vraagt om verandering van denken, doen én organiseren.' Terugblik op het KNW Voorjaarscongres op vrijdag 22 april 2022 in Breukelen.
KNW Voorjaarscongres: Transities in de watersector - leren van transformeren
vrijdag 22 april 2022 | Brooklyn Campus in Breukelen
DOWNLOAD presentaties
- Groeiplan Watertechnologie, transitie naar een duurzame en circulaire waterketen - door Jan Post (TKI Watertechnologie)
- #Hoedan? - Transities in de praktijk - door Judith Hoogenboom (VanWaarde)
IMPRESSIE Voorjaarscongres
- Transitie - zo gemakkelijk nog niet - blog door Eilard Jacobs
VIDEO opname
Watertransitie en koppelkansen, de wezenlijke winstpunten aanpak - Keynote door Sander Mager (UvW)
WINNAARS - H2O-prijs voor beste Vakartikel in 2021
Het artikel 'Waterkwaliteitsstresstest: gevolgen van klimaatverandering op sleutelfactoren gekwantificeerd' is gekozen tot het beste H2O-vakartikel dat in 2021 is gepubliceerd. 'Het artikel is bijzonder goed geschreven en schetst de brede toepassing van de waterkwaliteitsstresstest in het licht van klimaatverandering,' aldus de jury. Het artikel is geschreven door Marloes van der Kamp, Sebastiaan Schep, Bob Brederveld (Witteveen+Bos), Twan Cals (Wageningen University & Research) en Maarten Ouboter (Waternet).
- - -
ACHTERGROND Transitieopgaven in de watersector
Als watersector hebben we grote ambities en werken we volop en met veel passie aan diverse transitieopgaven. Zowel in het stedelijk als landelijk gebied, in het watersysteem en de waterketen. Dat is best vaak een taai proces. En dat is niet gek, want verandering van systemen vraagt om verandering van denken, doen én organiseren.
"We moeten de opgaven in de watersector op de juiste manier definiëren, niet als 'optimalisatieprobleem' maar als transitie-vraagstuk. Immers, het is de precieze omschrijving van een probleem die bepaalt in welke richting men de oplossing zoekt. Echte transitie-oplossingen, mét handelingsperspectief, zijn hoogstnoodzakelijk."
Leren van transformeren - WAT & #Hoedan?
Tijdens het Voorjaarscongres zoomden we samen in op de opgaven waar we voor staan. We startten met het 'WAT', met sprekers over transitie theorie, randvoorwaarden en context. Het middagprogramma draaide om #Hoedan?, met casuïstiek van verschillende transitiethema’s.
Het was een gevarieerd programma met sprekers, workshops, en veel ruimte voor ontmoeting met collega's. Na afloop hadden we als deelnemers concrete handvatten gekregen om met onze eigen transitieopgave(n) aan de slag te gaan, én een scherper zicht op wat het van de organisatie vraagt. Zie hieronder voor programma-overzicht en meer achtergrond bij het thema.
---
PROGRAMMA
| 9:00 | Inloop | |
| 9:30 | Welkom en inleiding door dagvoorzitter Emile Mazerant en Monique Bekkenutte (directeur KNW), ism Marc Martojo (Brooklyn Campus) | |
| 9:40 | TRANSITIES - Theorie, Randvoorwaarden en Context
|
|
| 11:15 | TRANSITIES - #Hoedan?
BEZINNING - Hoe ga ik hier concreet meer verder? Zelf je leervraag scherp stellen. Vraag en aanbod |
|
| 12:00 | LUNCH pauze | |
| 13:00 | INSPIRERENDE CASUSSEN - middagprogramma met 2 sessierondes over :
♦ Duurzame sanitatie in Valkenhorst, nieuwe wijk voor 5.600 woningen - door Henno van Dokkum (HH Rijnland), Andre Bol (HH Rijnland), Dick Bakker (Katwijk), Ruben Wentink (Dunea) en Paul Telkamp (Tauw) ♦ Koppelkansen in de stad, systeemtransitie aanpak in Amsterdam - door Rob Ververs (Waternet), Henk-Jan van Alphen (KWR) en Joeri Naus (UvA ) ♦ Bestuurlijke Masterclass, omgevingswet-transitie voor bestuurders - door Sarah Ros (Min. BZK) en Arjan Nijenhuis (Min. BZK) ♦ Transities en het platteland, Waterhouderij Walcheren - door Marco Arts (Aequator) ♦ Mensen in beweging voor transitie: Anders werken voor Waterkwaliteit - door Esther de Wit-de Vries (WUR Wonderlab) en Denise Bosman ( HH Delfland Anders) met reflectie door Michael Bentvelsen ♦ #Hoedan? - door Bianca Minnaard (Van Waarde) en Judith Hoogenboom (Van Waarde) |
|
| 15:30 | OOGST van de dag UITREIKING H2O-prijs voor het beste Vakartikel van 2021 |
|
| 16:15 | NETWERKBORREL | |
| 17:30 | Afsluiting KNW Voorjaarscongres |
---
ACHTERGROND
“KNW Werkgroep Transitievaardigheden is begin 2020 opgericht, om waterprofessionals en hun organisaties te ondersteunen bij transities in het waterbeheer, door uitwisseling van kennis en ervaringen in samenwerking met relevante partners”
Transities in de watersector
Wat is een transitie? De definitie in de transitieliteratuur varieert, maar belangrijke kenmerken zijn dat het gaat om grootschalige, vaak disruptieve veranderingen van een socio-technisch systeem. Fundamentele veranderingen van de praktijken in dat systeem en de structuren waarin die zijn ingebed.
Wisselwerking tussen verschillende transities
Transities in het socio-economisch systeem zijn oa de energietransitie, voedseltransitie, transitie naar een kringlooplandbouw, transitie naar een circulaire economie, digitale transformatie en grote opgaven op het gebied van huisvesting en mobiliteit. Deze transities veranderen de context van het waterbeheer, en water speelt er een belangrijke rol in: als energieleverancier in de energietransitie, als productiemiddel in de landbouw, als basisvoorwaarde voor wonen en recreëren.
De nieuwe opgave voor de watersector is om het waterperspectief te verbinden met deze maatschappelijke opgaven. Maar dat is niet eenvoudig en vergt veel van functionele overheden (waterschappen) en overheidsbedrijven (drinkwaterbedrijven).
Van 'optimalisatieprobleem' naar 'transitievraagstuk'
De opgaven voor de watersector worden dus complexer. Het komt erop aan ze op de juiste manier te definiëren, dat wil zeggen als transitievraagstuk in plaats van als optimalisatieprobleem. Immers, het is de precieze omschrijving van een probleem die bepaalt in welke richting men de oplossing zoekt. Echte transitie-oplossingen, mét handelingsperspectief, zijn hoogstnoodzakelijk.